HER YıL 68 BIN TALASEMILI BEBEK DüNYAYA GELIYOR!
Her yıl 68 bin Talasemili bebek dünyaya geliyor!
Dünyada her yıl 68 bin bebek major talasemi hastası olarak dünyaya geliyor. Talasemi (Akdeniz anemisi) hastaları, yaşamları boyunca her 2-3 haftada bir 2-3 ünite düzenli kan transfüzyonuyla yaşamlarını sürdürebiliyor. Türkiyenin de içinde olduğu Akdeniz ülkelerinde önemli bir halk sağlığı sorunu olan Talasemi (Akdeniz anemisi), Türkiyede yaklaşık 4 bin 500 kişide görülüyor.
ANNE BABADAN KALITSAL OLARAK ÇOCUĞA GEÇİYOR8 Mayıs Dünya Talasemi Günü kapsamında "Kan ve Ötesi Projesi Türkiye Girişimi Raporu"nun ışığında talasemi hastalarının kan ihtiyacına yönelik çarpıcı veriler ortaya koyuldu. Ege Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Çocuk Hematolojisi Uzmanı Prof. Dr. Yeşim Aydınok, talasemiyi şöyle tanımladı: "Talasemi, kemik iliğinin yapısal olarak bozuk alyuvar üretimi dolayısıyla ağır bir kansızlık şeklinde ortaya çıkan, anne ve babadan çocuklara kalıtsal olarak geçebilen ancak önlenebilir bir kan hastalığıdır."
Prof. Dr. Yeşim Aydınok, engellenebilir bir hastalık olmasına rağmen, dünyada her yıl 68 bin bebeğin major talasemi hastası olarak dünyaya geldiğini söyledi.
Prof. Dr. Aydınok, talasemi hastalığının dünyada özellikle subtropik bölgelerde görüldüğüne, ancak göçlerle beraber global bir sağlık sorununa dönüştüğüne dikkat çekerek, şunları söyledi: "Dünyada en sık talasemi görülen bölgeler Akdenize kıyısı bulunan ülkeler olan Ortadoğu, Güney Asya ve Uzakdoğu ve yılda 68 bin çocuk major talasemi hastası olarak dünyaya geliyor."
Talaseminin genetik geçişli bir hastalık olduğunu ve her ikisi de bu genetik özelliği taşıyan (taşıyıcı) ebeveynlerin çocuklarında ortaya çıktığını kaydeden Prof. Dr. Aydınok, talasemi hastası çocuk sahibi olma riski altındaki taşıyıcı çiftlerin evlilik öncesi taramalarla saptanabildiğini ifade etti.
TÜRKİYEDE TALASEMİ İÇİN EVLİLİK ÖNCESİ TARAMA YAPILIYORBu alandaki çalışmaların İtalyada 1976, Kıbrısta 1973, Yunanistanda 1980 ve İranda 1997 yılından itibaren yürütüldüğünü ve hasta çocuk doğumlarının önlendiğini belirten Aydınok, sözlerine şöyle devam etti: "Türkiyede 1993 yılında 4 ilde, 2003 yılında 33 ilde, 2018den itibaren ise 81 ilde talasemi için evlilik öncesi tarama gerçekleştiriliyor. Risk altındaki çiftlere genetik danışmanlık veriliyor."
GÜNEYDOĞUDA HASTA SAYISI YÜKSEK! SEBEBİ: AKRABA EVLİLİĞİ VE DOĞURGANLIĞIN YÜKSEK OLMASITürkiyede Akdeniz (%5.2) ve Ege (%4.1) bölgelerinin talasemi taşıyıcılığı yüksek bölgeler olduğunu belirten Aydınok, "Taşıyıcı sıklığı ülke genelinde ortalama yüzde 2,1 civarındayken, bu sayı Antalyanın bazı yörelerinde yüzde 13e kadar yükseliyor. Muğlada yüzde 8.7yi bulabiliyor. Buna karşın Karadeniz ve Doğu Anadoluda daha düşük sıklıklarda görülüyor. Güneydoğu Anadoluda taşıyıcı sıklığı çok yüksek olmasa da akraba evliliği ve doğurganlığın yüksek oluşu bu bölgede hasta sayısının yüksek olmasının temel nedeni olarak açıklanıyor" ifadelerini kullandı.
KRONİK KANSIZLIK HASTANIN YAŞAM SÜRESİNİ KISALTIYORProf. Dr. Aydınok, talasemi hastalarının, yaşamları süresince 2-3 hafta aralarla uygulanan 2-3 ünite düzenli kan transfüzyonlarıyla yaşamlarını sürdürebildiklerini kaydederek, yeterli ve güvenli kan transfüzyon uygulanmasıyla hastaların normal yaşam süre ve kalitesine ulaşma şansı olduğunu, aksi takdirde kronik kansızlığın hastaların yaşam kalite ve sürelerini kısalttığını söyledi.
HASTALAR YETERLİ KANI ALABİLECEK MİYİM ENDİŞESİ DUYUYORTalasemi hastalarının kana ulaşmasının hayati olduğunu söyleyen Prof. Dr. Aydınok, kan bağışının önemine de dikkat çekti.
Kan bağışlarının artırılması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Aydınok, "Bazen kan transfüzyonu için gelen hastalar, Acaba 2-3 ünite kan alıp, tedavi gerçekleştirip buradan ayrılabilecek miyim kaygısını taşıyor. Kan bağışı gelişmiş ülkelerde yüzde 5 iken; Türkiyede ortalama yüzde 1.5-2 civarına ulaşabilmiştir. Talasemi hastaları, kan bağışçısı bularak hayatını sürdürebilir. Bu, ülkemizde maalesef aile bireyleri tarafından sağlanıyor. Dünya genelinde her yıl 22 bin 500 kişi kan transfüzyonu sağlanamadığı için hayatını kaybediyor" dedi.
Aydınok, "Toplumda kan bağışını iyileştirici farkındalık ve destek faaliyetlerinin yürütülmesi, talasemi kontrol programlarıyla talasemik doğumların önlenmesi ve talasemili hastalarda kan gereksinimini azaltan medikal çözümlerin uygulanması kan ihtiyacını azaltan önemlerdir" diye konuştu.
TALEPTE YAŞANABİLECEK ANİ ARTIŞ DURUMUNDA ARZ TALEBİ KARŞILAMAYABİLİR"Kan ve Ötesi Projesi Türkiye Girişimi Raporu"nun ışığında talasemi hastaların ihtiyaç duyduğu kan desteğine dikkat çeken ZAY Strateji Başkanı Zafer Ali Yavan, Türkiyedeki kan yönetimi sistemi hakkında açıklamalarda bulundu.
Yavan, sürdürülebilir kan yönetiminin önemine dikkat çeken rapordaki analizlere göre kan arzının talebi karşılayabileceğini gösterdiğini ancak talepte yaşanabilecek ani bir artış durumunda arzın talebi karşılayabilme ihtimalinin düşebileceğini söyledi.
Yavan, 2019 yılında kan bağışlarında COVID-19 salgını sebebiyle ciddi bir düşüş olduğunu söyledi.
Yavan, "Bu riskleri göz önünde bulundurarak, çalışma, özgün olarak kan yönetiminin stokastik yapısını ele alıp risk senaryoları üretiyor. Ayrıca, alternatif tedavi senaryolarının uygulanmasıyla kan talebinde sağlanan düşüş, arzın talebi karşılayamama riskini önemli ölçüde azaltıyor. Bu şekilde, hastaların yaşam kalitesi artırılırken, sağlık krizlerini önleyebilmek de mümkün hale geliyor" dedi.
Türkiyedeki kan yönetimi konusunda Ar-Ge çalışmalarının ve yenilikçi alternatif tedavi yöntemlerinin uygulanmasının çok büyük bir önem taşıdığını belirten Yavan, Kan ve Ötesi raporunun gelecekte daha güvenli ve maliyet etkin bir kan yönetimi sisteminin oluşturulmasına katkı sağlayabileceğine inandığını söyledi.
Yavan, hazırlanan Kan ve Ötesi raporunun (https://www.kanveotesi.com/) kan talebinin azaltılması, kan bağışı ve toplanan kanın daha etkili kullanılması gibi yenilikçi yaklaşımlarla kan yönetiminin daha verimli hale getirilmesi için önemli bir yol haritası sunabileceğini belirtti.
2024-05-08T15:09:38Z dg43tfdfdgfd